Türkiye, dünyada sarsıntıların en yaygın olduğu bölgelerden biri olan Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer almaktadır. Sarsıntı Bölgeleri Haritasına göre ülkemizin %92’sinin deprem bölgesinde olduğu ve nüfusumuzun %95’inin deprem tehdidi altında yaşadığı bilinmektedir.
Ne yazık ki bu kitap-bilgiyi 6 Şubat’ta yaşayarak öğrendik (Daha önce çok kez yaşayıp unuttuğumuzu bile bile, yine unutulacağını tahmin ederek pişmanlıkla yazıyorum). Bir eğitimci olarak yaşananlardan ve hatalardan ders almanın en kalıcı öğrenme yolu olduğuna inanarak, depremin acı veren yaralarını sarmaya çalışırken, müfredatımıza afet yönetimini diktim. Neler yapıyoruz ya da yapmıyoruz, dünyada neler yapılıyor ve daha ne yapabiliriz sorularının olası analizleri üzerine araştırma sonuçlarımı bu yazı ile paylaşmaya karar verdim. (İyi bir örnek olarak neler yapılabileceğini de yorumlara ekleyebilir ve makalenin zenginleşmesine katkıda bulunabilirsiniz.)
Biliyoruz ki depremlerin oluşması engellenemez. Yapmamız gereken, onun yıkıcı etkisini azaltmak için çabalamaktır. Bunun için yapılması gereken önceden planlama yapmaktır. Planlama bir eğitim sürecini içerir ve ilk adım çocuklar ve okullardır. Çünkü bence okul denen yer, çocukların yaşam zevklerini besleyen, olabildiğince aktif olmalarını sağlayan, inançla içinde yer aldıkları kurumdur. Yani, diğer enstrümanların tamamlanabilmesi için önce iman etmeleri gerekir. Güvenlik konusu sadece okul güvenliğini kapsamıyor. Okul dışında başlarına gelebilecek her türlü felakete karşı bilgi ve marifet sağlamak yine bizim görevimiz. Ayrıca çocukların başarılarını aileleri ile paylaşacak olmaları da yetişkin eğitimini pekiştirmektedir.
Bir cümleyi geri sarıyorum ve iki kelimeye dikkat çekiyorum: BİLGİ ve MAHARET. İlköğretim müfredatımızı bu iki kavram için inceleyelim ve daha kolay anlaşılması için içeriğini şu şekilde tablolaştıralım:
Görüldüğü gibi kazanımlar her yıl tekrarlanmamakta ve bilgi içeriklerinde oluşturulmaktadır. Beceri için tek bir çalışma varsa o da Sivil Savunma kulübü tarafından okullarda yılda bir kez yapılan sarsıntı ve yangın tatbikatıdır. Bunların dışında bazı okullar AFAD ile iletişime geçerek deprem simülatör tırlarını okullarına davet edebilir veya ilgili temsilcileri okullarına davet ederek konferanslar düzenleyebilir ve stant açabilirler. Tabii bu durumlar öğretmenlerin uygunluğuna ve inisiyatifine bağlı olduğu için ülke genelinde sürekliliğinden ve yaygınlaşmasından söz edemeyiz.
Herkesin her beyin sarsıntısında hayranlıkla baktığı, bu felaketle nasıl başa çıktıklarını söylediği ve hayranlıkla izlediği bir ülke olan Japonya’ya bir göz atalım. Bakalım müfredatlarında nasıl ve ne kadar sallama yer almış.
Japonya Milli Eğitim Eğitim Kurulu, çalışma alanını 11 bölüme ayırmıştır. Bunlardan biri de Güvenlik Eğitimi/Afet Önleme Eğitimidir. Bu alan aşağıdaki beş bölüme ayrılmıştır:
1. Güvenlik Eğitiminin Teşviki
2. Afet Eğitim Portalı
3. Güvenlik eğitimi için öğretim materyalleri
4. Belirlenmiş okullar, başlangıç okulları
5. Rehberlik materyalleri, raporlar
Birinci bölümde Güvenlik Eğitim Programı yer almaktadır. Programın içeriğini fotoğraf olarak paylaşıyorum, ilgili kişi için site linkini bırakıyorum.
Birinci bölüm: TEORİ
İkinci Bölüm: UYGULAMA
Güvenlik eğitiminin ikinci bölümünde yer alan Afet Eğitim Portalında ebeveyn ve çocuk eğitimleri için bir bölüm ayrılmıştır. Şehirlerdeki çeşitli merkezler hakkında bilgilerin verildiği bölümde şenlik merkezi tadında olan bu eğitim alanlarını ziyaret etmek teşvik ediliyor. Ortada bu merkezler randevu sistemi ile çalışan ve kendi programı olan ücretsiz yerlerdir.
Orjinalin bu adreste olduğu yerler için ekran görüntüsü yukarıdaki gibidir.
Görüldüğü gibi itfaiye milli eğitimle koordineli çalışmakta ve daha geniş ekonomik, politik ve sosyal bağlamlarda bilimsel bilgi modelinden sivil katılım modeline, çoklu tehlike modeline ve günlük yaşam modeline kadar gerçek yapılandırılmış bir afet eğitim modeline sahiptir.
Ülkemizde de buna benzer yerler var. AFAD veya özel şirketler tarafından tasarlanan afet eğitim merkezleri sadece İstanbul, İzmir Bursa gibi büyük illerde bulunmaktadır. Umarım zamanla sayıları artar, bölgeye göre ihtiyaç duyulan içeriklerin eklendiği bir program geliştirilir ve herkesin en üst düzeyde yararlanabileceği şekilde sistematize edilir ve yönetilir.
heyecan
Bu yazıda öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamen yazarlarının özgün fikirleri olup, Onedio’nun yayın politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
